Karar sayısı : 2002/4930 İçişleri Bakanlığı’nın 29/05/2002 tarihli ve 1313 sayılı yazısı üzerine, 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu’nun ek 9 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 12/06/2002 tarihinde kararlaştırılmıştır.

Amaç : Madde 1
Bu yönetmeliğin amacı ; Kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmelerin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı aşamalarında herhangi bir şekilde çıkan yangının,  can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlayacak yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirler ile organizasyon, eğitim ve denetimi sağlamaktır.

Kapsam : Madde 2
Türkiye genelinde her türlü yapı, bina, tesis ile açık ve kapalı alan işletmelerinde alınacak yangın önlemi ve  söndürme tedbirlerini, yangının ısı, duman, zehirleyici gaz, boğucu gaz ve panik nedeniyle oluşan can güvenliğine yönelik tehlikeleri en aza indirmek için gerekli olan tasarım, yapım, kullanım,  bakım ve işletim esaslarını kapsar.

Uygulama : Madde 4

Yürürlük tarihinden sonra yapılacak yeni yapılar ile kullanım amacı değişen veya ruhsat alma zorunluluğunu gerektiren esaslı onarım ve tadilat yapılacak mevcut yapılarda ve bu yönetmelikte belirtilen diğer yapı, bina,  tesis ve işletmelerde uygulanır. Bu yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden binalarda  mevcut yapı sayılır.Bu yönetmelikte tanımlanmamış açıklık gereken hususlarda TSE ve  Avrupa Normları (EN) standartları esas alınır.

Bu yönetmelikte belirtilen koşulların ihlal edildiği belirlenen yapılara tamamen  ya da kısmen kullanım izni verilmez.

Görev, Yetki ve Sorumluluk :Madde 5
Bu yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından, yatırımcı kuruluşlar, mal sahipleri, işveren temsilcileri,  tasarım ekibi, mimar ve mühendisler, uygulayıcı yükleniciler, imalatçılar görevli ve sorumludurlar. Ayrıca yapı üretiminde ve kullanımında yer alan müşavir, danışman, proje kontrol, yapı denetim ve  işletme yetkilileri sorumludurlar.  Yapı üretiminde yer alan mal sahipleri, işveren temsilcileri, tasarım ekibi, mimar ve mühendisler, yapı denetim kuruluşları, müteahhitler, imalatçılar ve danışmanlar bu yönetmelik hükümlerine uyulmaması nedeniyle oluşan yangın hasarlarından kusurları  oranında sorumlu tutulurlar.
Sigorta şirketleri, yangına karşı sigorta ettirme talebi aldıkları bina, tesis ve işletmelerde bu yönetmelik  hükümlerine uyulup uyulmadığını kontrol etmek zorundadır.

Tanımlar : Madde 7

Yangın dayanıklılık sınıfı :  Bir yapı malzemesi ve/veya elemanını uygun ısıtma ve basınç koşulları altında  TSE 1263, TSE 4065 ile ilgili Avrupa standartlarında belirlenen yanmaya dayanıklılık deneyleri sonucunda saptanan yangına dayanım süresini belirler.
a) Yangına dayanıklılık süresi 30-59 dk olan F30
b) Yangına dayanıklılık süresi 60-89 dk olan F60
c) Yangına dayanıklılık süresi 90-119 dk olan F90
d) Yangına dayanıklılık süresi 120-179 dk olan F120
e) Yangına dayanıklılık süresi 180 dk ve yukarısı F180

Yangına karşı dayanıklılık : Bir yapı bileşeni yada elemanının yük taşıma, bütünlük ve yalıtkanlık özelliklerini belirlenen bir süre koruyarak yangına karşı dayanmasıdır.

Yangın kapısı :
Bir yapıda kullanıcılar, hava ya da nesneler için dolaşım olanağı sağlayan kapalı tutulduğunda duman, ısı, alev geçişine belirli bir süre direnecek nitelikteki kapı,  kapak ya da kepenktir.

Binaların kullanım sınıfları

1- Toplanma amaçlı binalar Madde 9     Atış poligonu, Bilardo – Bowling salonu, Dans salonu, Diskotek,  Kumarhane, Gece kulüpleri, Duruşma salonu, Düğün salonu, Halka açık kütüphane, Halka açık Radyo, Tv ve Film stüdyosu, İbadet yeri, Kara – Deniz – Havayolu ve Metro yolcu istasyonu, Bekleme salonu,  Klüp – Dernek salonları, Konferans salonu, Meclis binası, Müze ve Sanat galerileri, Oditoryumlar,  Rekreasyon merkezi, Restoran – Lokanta ve Barlar, Sağlık klüpleri ve Spor salonları, Sergi ve Fuar salonu, Sinema ve Tiyatro salonu,Tören salonu, Üniversite, Akademi, Enstitü ve Yüksek okul derslikleri ( 50 kişi ve yukarısı)

2- Eğitim amaçlı binalar Madde 10   Ana okulu, İlköğretim okulu, Orta öğretim okulu, Özel dershaneler, Özel okullar

3- Sağlık hizmeti amaçlı binalar Madde 11   Bakımevi, Doğumevi, Hastane, Sağlık merkezi, Sağlık ocağı, Kreş,Yuva

4- Tutukevi, cezaevi ve ıslahevleri Madde 12   Cezaevi, Islahevi, Madde bağımlılar ıslah merkezi, Tutukevi

5- Konaklama amaçlı binalar Madde 13  Otel,Motel,Yatakhane,Yurt,Koğuş,Tatil köyü,Apartman,Pansiyon, Tek-Çift aile evi

6- Ticaret amaçlı binalar Madde 14  Alışveriş merkezi, berber ve kuaför salonu, büyük ve çok katlı mağaza, Dükkan, Market ve süper market, Müzayede salonu, Restoran ve barlar (50 kişinin altı)

7- Büro binaları Madde 15  Ayakta tedavi merkezi, Banka, Belediye binası, Ses,Video ve Film kayıt stüdyosu
(halka açık olmayan) Doktor ve Dişçi muayenehanesi, Genel büro binası, Hava trafik kontrol kulesi, Kamu hizmet binası,
Mahkeme binası, Radyo ve Televizyon binası, Üniversite, Akademi, Enstitü, Yüksekokul ve 50 kişinin altındaki Derslikler

8- Endüstriyel tesisler Madde 16  Bıçkıhane, Çamaşırhane, Enerji üretim tesisi, Gaz tesisi, Gıda işleme tesisi, Hangar (bakım-onarım amaçlı) Liman, Dog, Rıhtım, Dolum ve Boşaltım tesisi, her türlü Fabrika, Kuru temizleme tesisi, Pompa istasyonu, Rafineri, Telefon santrali

9- Depolama amaçlı tesisler  Madde 17  Ahır, Antrepo, Dökme yağ deposu, Eşya deposu, Emanetçi,  Hangar, Kamyon parkı, Otopark, Garaj, Silo, Tank çiftliği, Soğuk depo

10- Karışık kullanımlı binalar Madde 18

Bina tehlike sınıfları  Madde 19

1- Düşük tehlike Düşük tehlike, bünyesinde kendi kendine yayılan bir yangının oluşmasına imkan  vermeyecek şekilde düşük yanabilirliğe sahip malzemelerden oluşur. Konutlar, İbadethaneler, Hastaneler, Okullar, Kütüphaneler, Müzeler, Bürolar, Restoran oturma alanları, Tiyatro, Oditoryum ve benzeri yerler bu kapsamdadır.

2- Orta tehlike Orta tehlike, orta hızla ve önemli miktarda duman çıkararak yanma olasılığı bulunan malzemelerden oluşur.Otopark, Fırın, Çamaşırhane, Restoran servis alanları, Kuru temizlemeci, Deri üretimi,  Ticarethaneler, Kağıt üretimi, Postane, Yayınevi, Matbaa, Otomobil tamirhanesi, Tekstil üretimi,  Lastik üretimi, Marangozhane ve benzeri yerler bu kapsamdadır.

3- Yüksek tehlike Yüksek tehlike, çok hızlı olarak yanma olasılığı bulunan veya patlama tehlikesi bulunan malzemelerden oluşur. Uçak hangarları, yanıcı sıvı ve gazların üretildiği, depolandığı ve  dağıtıldığı yerler, tutuşma sıcaklığı 38 C den düşük yanıcı madde kullanılan yerler, plastik, plastik köpük ve benzeri madde üretim yerleri ile boyahaneler bu kapsamdadır.

Kaçış yolları  Madde 30

1- Genel hükümler
– İnsanlar tarafından kullanılmak üzere tasarlanan her yapı, yangın ya da diğer acil durumlarda kullanıcıların  hızla kaçışlarını sağlayacak yeterli acil durum çıkışlarıyla donatılacaktır.
– Her yapı, yangın ya da acil durumlarda yapılan kaçış için kullanıcıların ısı, duman ya da panikten doğan  aşırı tehlikelerden koruyacak biçimde yapılacak, donatılacak, bakım görecek ve işlevini sürdürecektir.
– Herhangi bir yapının içinden serbest kaçışları engellememek için çıkışlara veya kapılara kilit, sürgü vb. bileşenler takılmayacaktır. Zihinsel özürlü, tutuklu ya da ıslah edilenlerin barındığı, yetkili personeli sürekli görev başında olan ve yangın ya da diğer acil durumlarda kullanıcıları nakledecek yeterli olanakları bulunan yerlerde kilit kullanılmasına izin verilecektir.
– Her düşey kaçış yolu ve yapının katları arasında düzenlenen diğer düşey boşluklar, kaçışlar öncesi ve sırasında,  ısı, duman ve diğer yanma ürünlerinin bu boşluklardan yükselerek katlara yayılımını önlemek için uygun biçimde kapatılacak ya da korunacaktır.

2- Çıkış kapasitesi ve çıkış sayısı  Madde 32
Kullanıcı yükü, gerekli kaçış ve panik hesaplarında kullanılmak üzere brüt alana göre ;

Konferans salonu,  Bekleme salonu, Konser salonu, Topluma açık stüdyo, Düğün salonu ve benzeri yerler	1  kişi/m2
Dans salonları, Bar, Oyun salonları ve benzeri yerlerin oturulan kısımları için	1  kişi/m2
Dans salonları, Bar, Oyun salonları ve benzeri yerlerin ayakta durulan kısımları için	0,50  kişi/m2
Büro binaları, Dernek merkezlerinde, Hastane yatak odalarında	10  kişi/m2
Süper marketlerde	2  kişi/m2
Alışveriş merkezlerinde	7  kişi/m2
Otoparklarda	30  kişi/m2

Aksi belirtilmedikçe, 50 kişinin aşıldığı her mekanda, 25 kişinin aşıldığı sinema, tiyatro, bar gibi eğlence yerlerinde ve yüksek riskli mekanlarda, çıkışlara erişmek için en az 2 kapı bulunacaktır. Kişi sayısı 500 kişiyi geçerse en az  3 çıkış olacaktır. Kapılar birbirinden olabildiğince uzakta olacak ve iki kapı hiçbir noktadan  45 dereceden daha dar bir açı ile görünmeyecektir.

3- Kaçış yolu genişliği Madde 33

Genişlikler, temiz genişlik olarak ölçülecektir Çıkış kapısında “ Temiz genişlik“

A- Tek kanatlı kapıda kapı kasası ya da lamba çıkıntısıyla 90 derece açılmış kanat yüzeyi arasındaki ölçüdür.
Tek kanatlı bir çıkış kapısının temiz genişliği  80 cm den  az, 120 cm den çok olmayacaktır

B- İki kanatlı kapıda her iki kanat 90 derece açık durumdayken kanat yüzeyleri arasındaki ölçüdür.

– Tüm çıkışlar ve erişim yolları için aşağıda belirtilen gereklere uyulacaktır.
a ) Çıkışlar ve erişim yolları açık-seçik görülebilir olacak ya da konumları simgelerle vurgulanacak ve her an  kullanılabilmesi için engellerden arındırılmış durumda bulundurulacaktır.

b ) Bir yapıda ya da katlarında bulunan her kullanıcı/kiracı için diğer kullanıcı/kiracıların kullanımında olan odalardan ya da mekanlardan geçmek zorunda kalmaksızın bir çıkış ya da çıkışlara doğrudan erişim sağlanacaktır.

– Bir iç kaçış koridoruna/geçidine açılan çıkış kapıları, kaçış merdivenine açılan çıkış kapılarına eşdeğer  düzeyde yangına karşı dayanıklı olacak ve otomatik olarak kendiliğinden kapatan düzeneklerle   donatılacaktır.

– Bir dış geçite açılan çıkış kapısı, 30 dakika yangına karşı dayanıklı olacak ve kendiliğinden kapatan düzeneklerle donatılacaktır.

Çıkış kapıları  Madde 47

Çıkış kapıların en az temiz genişliği 80 cm’ den az olmayacaktır.
– Dönel kapılar ve turnikeler çıkış kapısı olarak kullanılmayacaktır.

– Kaçış merdivenine, kaçış geçitlerine açılan çıkış kapılarının kanatları kullanıcıların hareketini engellemeyecek,  kullanıcı yükü 50 kişiyi aşan mekanlardaki çıkış kapıları kaçış yönüne doğru açılacak ve kendiliğinden kapanan düzeneklerle donatılacaktır.

– Kaçış merdiveni ve yangın güvenlik holü geçiş kapıları, elle açılabilecek ve kilitli tutulmayacaktır. İtfaiyeci veya görevlilerin gerektiğinde dışarıdan içeri girmeleri olanağı sağlanacaktır.

– Kapılar duman sızdırmaz ve en az 90 dakika yangına karşı dayanıklı olacaktır.

– Bir kattaki kişi sayısının 50’ yi geçmesi halinde, yangın merdiveni ve yangın güvenlik holü  kapıları kaçış yönünde kapı kolu kullanılmadan ( panik bar veya benzeri düzenekler) açılabilecektir.

Özel durumlar

Konutlar  Madde 48
Konut olarak kullanılan ve yapı yüksekliği 30,50 m’ yi aşan binalarda her katta en az 2 bağımsız kaçış merdiveni ya da başka çıkışlar bulunacaktır.

Sağlık yapıları  Madde 49
Kullanıcı yükü 15 kişiyi aşan herhangi bir hasta yatak odası ya da süit oda için birbirinden uzakta konuşlandırılmış 2 kapı sağlanacaktır. Kullanıcı yükü 50 kişiyi aşan mekanlar için toplantı amaçlı yapılar ile ilgili gereklere uyulacaktır.

Oteller, moteller ve yatakhaneler  Madde 50

– İç koridora açılan kapılar en az 30 dakika yangına karşı dayanıklı olacak ve kendiliğinden kapatan otomatik  düzeneklerle donatılacaktır.
– Dış koridora açılan kapılarda yangına karşı dayanıklı olmak koşulu aranmayacaktır.
– Otel yatak odasında ya da süit odada en uzak bir noktadan çıkış kapısına kadar ölçülen uzaklığın 15 m’ yi  aşması durumunda birbirinden uzakta konuşlandırılmış en az 2 çıkış kapısı bulunacaktır. Aksi halde tek kaçış kapısı yeterlidir.
– Duman engelleri yangına dayanıklı bölmelerle sağlanacak ve bölme içinde yer alan kapılar duman sızdırmaz nitelik taşıyacaktır.
– Duman sızdırmaz kapılarda camlı kapılar hariç, alan her bir kanat yüzey alanının en az %25’ i  değerinde net görüş sağlayan cam paneller konacaktır.
– Duman sızdırmaz kapılar tek ya da çift kanatlı olabilir. Ancak kendiliğinden kapatan  düzeneklerle donatılacak ve kanatlar içinde yer aldığı boşluğu tümüyle kapatacaktır.

Toplanma amaçlı binalar  Madde 51
Toplanma amaçlı binalarda 50 kişinin aşıldığı her mekanda en az 2 çıkış bulunacaktır. Kişi sayısı 500 kişiyi geçerse en az 3 çıkış, 1000 kişinin üzerinde en az 4 çıkış tasarlanacaktır. Kapılar kaçışa doğru açılacak, birbirinden olabildiğince uzakta olacak ve kapı hiçbir noktadan 45 dereceden daha dar bir açı ile görünmeyecektir.

Büro, fabrika, imalathane ve depolar  Madde 52
Bu tür yapıların her birinde en az 2 bağımsız kaçış merdiveni ya da başka çıkışlar sağlanacaktır.  Ancak yanmaz ürünler kullanılmışsa ve bina yüksekliği 15,50 m’ yi aşmıyorsa veya yapı yüksekliği 21,50  m’ yi aşmıyorsa tek kaçış merdivenine bazı koşullarla izin verilebilir.
Kazan daireleri  Madde 54

Kazan dairesinde kazan ve ocakların bulunduğu yer ; diğer bölümlerden kagir, kapısı en az 90 dakika yangına dayanıklı malzemeden yapılmış bir bölme ile müstakil hale getirilir. Döşeme alanı 100 m2 nin üzerindeki kazan  dairelerinde, yangına en az 120 dakika dayanıklı 2 çıkış kapısı olacak ve çıkış kapıları olabildiği kadar birbirinin ters yönünde, duman sızdırmaz ve kendiliğinden kapanabilecek biçimde yerleştirilecektir.

Son hükümler

Yönetmeliğe aykırı haller  Madde 139
– Bu yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında idare-i emirler riayet etmemek fiilinden, verilen görevi zamanında yapmayanlar hakkında da fiilin derecesine göre, görevi ihmal veya suistimalden soruşturma açılarak gereği yapılır.

– Yürürlükte olan imar, yapı ve afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmeliklerin, bu yönetmeliğe aykırı hükümleri uygulanmaz.

– Belediyeler ile kamu kurum ve kuruluşlarınca, bu yönetmeliğe aykırı olmamak koşulu ile yörelerinin veya  binalarının önem ve özelliklerine göre ilave olarak almak istedikleri tedbirler, Belediye İtfaiye Teşkilatı, Sivil Savunma Müdürlüğü ile Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünün görüşü alınmak suretiyle mülki idare amirinin onayı ile alınır.

Kaldırılan hükümler  Madde 140
– 26/10/1995 tarihli ve 95/7477 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Binalarının Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

– Belediyeler tarafından çıkarılmış olan bütün yangından korunma yönetmelikler ve talimatları yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici madde 1

– 4 .ncü madde kapsamı dışında kalan mevcut yapılarda yangına karşı alınması gerekli tedbirler ; ilgili belediyelerce  bina sahip ve yöneticisi ile kurum amirlerinden yazılı olarak istenir. Bu istek üzerine, anılan sorumlular ;

a) Yüksekliği 30,50 m’ yi geçen konutlar harici bütün binalarda ve yatak sayısı 200‘ü geçen oteller ile kullanım alanı  3000 mn2 nin üzerinde olan alışveriş, eğlence, ticaret ve toplanma amaçlı yerlerde bu yönetmelikte istenilen tedbirleri  3 yıl içinde yerine getirmek zorundadırlar.

b) Diğer mevcut yapılarda, belediye itfaiye teşkilat ile Sivil Savunma Müdürlüğünün görüşü alınarak bu yönetmelik esasına göre belirlenen uygulanabilir iyileştirici tedbirler     5 yıl içinde yerine getirilir.

Geçici madde 2

Bu yönetmeliğin yayım tarihinden önce yürürlüğe konulmuş bulunan imar, yapı ve afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkındaki yönetmelikler, ilgili idarelerce, yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 6 ay içinde bu yönetmeliğe uygun hale getirilirler.

Yangın Dayanımlı Kapı / Yangın kapısı : Yangın esnasında insanların güvenli tahliyesi için zaman kazandırmak amacıyla, yangın ve etkilerini belirlenen süre boyunca engelleyecek kapılardır.

Öncelikle yangına dayanıklı ürün kullanımında; Yangın kapısı, şaft kapağı, elektrik odası kapısı, jeneratör odası kapısı, hidrofor odası kapısı, cctv odası kapısı v.s yangın dayanım sertifikasına sahip ürünler kullanılmalıdır.

Yangın dayanım sertifikasına sahip yangın kapısı, mahallerin gereksinimini karşılayacak alev, duman ve ısı sızdırmazlık izolasyonlarına sahip olmalıdır.

Yangın kapısı ,yangın dayanım sertifikasının geçerliliği; yangın kapısının üretimi ve montajı ile bir bütün olduğundan montaj da üretim kadar ciddi ve önemlidir.

Yangın kapısı kullanımında kapı kilitli olarak ta kullanılacaksa panik kilit özelliği olmayan kilit tercih edilmesi, yapılan en büyük hatadır.

Genellikle yangın merdivenlerinin ortak kullanıldığı mahallede yangın kapıları güvenlik önlemi olarak mahalleri birbirinden ayıran güvenli geçiş kapısı olarak tercih edilse de panik kilit aynı işlevi yerine getirebilmektedir.

Binanın son çıkışındaki dış mekana açılan yangın kapısı bulunuyorsa bu kapılar kilitli kollu kullanılmalı, olası bir yangın anında itfaiyenin müdahalesine olanak sağlayabilmelidir.

Özetle; Yangın kapısı kilitli olsa dahi panik bar kaçış yönünde kapıyı açabilecek özellikte panik kilitli olmalıdır.

Yangın kapısı kullanım amacının dışında önüne takoz, kama  v.s konularak sürekli geçişin sağlandığı kapı açıklığı haline getirilmesidir ki  önüne konulan  bu cisimlere çapmasından dolayı kapı menteşelerinde kasmalar ve kapının amacına uygun kapanmasına engel durumlar oluşabilmektedir.

Avrupa Normları TS EN 13501-2 ve TS EN 1634-1’e göre yangın kapıları, kullanıldıkları yere göre bütünlük (E),yalıtım(I),ışınım(W),kendi kendine kapanma© ve duman sızdırmaz (S) özelliklerine sahip olmalıdır.

a. Bütünlük ve yalıtım (EI)

b. Bütünlük ve ışınım (EW)

c. Aynı zamanda darbe halinde bütünlük ve yalıtım (EI-M)

d. Kapılar için kendiliğinden kapanma (C)

e. Duman sızıntısı (S)

Yangın kapıları, duman ve alevin girişe, merdivenlere ve diğer zonlara yayılmasını

Engellemek amacıyla kullanılırken, aynı zamanda bina sakinlerinin güvenliğini sağlar ve binanın yapısal bütünlüğünün korunmasına da yardımcı olur.

Bunun için yangın kapılarının bina sakinlerinin güvenli şekilde tahliyesini sağlamak için gereken süre kadar yangına karşı koyabilecek şekilde tasarlanmış olmalıdır.

Yangın kapısının kullanım amacına göre ihtiyaç duyulan dayanım sınıfı ve yangın dayanım süresi, (‘’Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik’’  te ayrıntılı olarak belirtilmiştir.) kapının takılacağı ,kapıyı çevreleyen duvardan da beklenir.

Yangın kapısı fiyatlarında opsiyonel olarak sunulan yangın anında ısıyla genleşen şişen conta, yangın kapısı ile birlikte standart olup  yangın anında ısıyla genleşen şişen conta olmadan yangın kapısının TS EN 1634-1 standartındaki testlerden başarı ile geçmesi ve ya olası bir yangın anında bütünlük ve ısı yalıtımı değerlerini sağlaması mümkün değildir.

Yangın kapısı montajında yangına dayanıklı köpük kullanılmalıdır ki bu satıcının insiyatifine bırakılmaması gereken bir konudur.

İnşaat sektöründe gerek yangın kapısı satınalma aşamasında gerek inşaat yapım şartnameleri oluşturulurken yangın kapısı menteşeleri ile ilgili yaylı menteşe kullanımı ile ilgili olarak ,yangın kapısının vazife yaptığı süre boyunca kapıyı sorunsuz kapatabileceği bilgisi verilerek sektör profesyonelleri yanlış yönlendirilmektedir.

Yaylı menteşenin kapıya ilk hızı veren yaylı bir ürün olduğunu bilmek gerekir ki sadece yaylı menteşe kullanımı kapının kendi kendisine kapanmasını sağlayabilecek bir mekanizma olmamakla birlikte bu işlevi yerine getirebilmek kapı kapatıcı hidrolik kullanılması gerekmektedir.

Yangın kapıları panik bar (kaçış yönü) yönünden yangın merdiveni ya da yangın kaçış holüne açılırken projedeki kullanım amacına servis merdiveni olarak ta kullanılabilmektedir.

Genel olarak yangın anında yangın kapılarının kapalı olması ve yangın güvenlik ve kaçış hollerinin yangından korunması her geçişten sonra yangın kapılarının sürekli kapalı konumuna geri dönmesi gerekir.

Bir önceki makalemizde yangın kapısı kullanımı ile ilgili neden ve nasıl kullanılması gerektiği hakkında bilgilendirmelerde bulunmuştuk. Şimdi iyi bir yangın kapısının hangi özelliklerde olması gerektiğini inceleyelim.

• Yangın kapıları, kullanıldıkları duvarın yangın dayanım süresinin en az ¾’ü kadar yangına dayanıklı olmalı, soğuk ve sıcak duman sızdırmazlık elemanları bulunmalıdır.
• Kapıların Integrity (bütünlük) ve Insulation (yalıtım) özelliklerinin her ikisi de istenilen süreyi sağlamalıdır.
• Kapı malzemesine ve yalıtım kalınlığına göre istenilen süreleri sağladığına dair DIN 4102, BSI 476-Part veya EN 1634-1’e göre sertifikası olmalıdır.
• Kapılar, kendi kendine kapanan mekanizmaya (otomatik kapı kapatıcılara) sahip olmalıdır. Kapı kapatıcıları yenmek icin, kapılara uygulanacak kuvvet 40 N’dan fazla olmamalıdır.
• Kullanacak kişi sayısı 100 kişiden fazla olan yerlerde ve son çıkış kapılarında push bar veya panik bar olmalıdır.
• Normal zamanlarda açık bırakılacak yangın zon kapıları, algılama sistemi veya sprinkler sistemi flow-switch’lerinden alınan sinyal ile otomatik olarak kapanmalı,enerjisi kesilmesi durumunda kapılar kapalı konuma geçmeli ve kontrol merkezinden manuel olarak uzaktan kapatılabilmelidir.
• Yangın kapısı etrafındaki boşluklar NFPA 80’e uygun olmalıdır.
• Yangın Kapısı kasası, 1.5mm sacdan tek tarafı pervazlı, yarım kasa veya duvar genişliğini kapatacak şekilde ayarlanabilen, ayarlı geçme kasa olmalıdır. Ayarlı geçme kasa olması durumunda, gövdede görünmeyen gizli vida ile iç – dış kasa birleşimi yapılmalıdır.
• Son çıkış kapılarında güvenlik ve kontrollü geçiş açısından yangın kapısı dıştan kilitlenebilir nitelikte olması istenmesi durumunda,yangın kapısı kilitli durumda olsa bile içeriden panik bar ile açılabilir özeliğe sahip olmalıdır.

Yangın kapıları, yangın kaçış holleri ve yangın merdivenlerinin duman ve alevden korunması, yangın zonları arasında yangın ve duman geçişinin önlenmesi için kullanılan insanların can ve mal güvenliğini sağlayan pasif yangın önlemlerinin en önemlisidir.

Bir yangının yayılmasını önleyerek insanların tahliyesi için güvenli bir hacim oluşturan yangın kapıları, pasif yangın korunum sistemlerinin en önemli öğesidir.

Yangın kapısı, yangının kontrol altına alınmasında hayati bir rol oynar.

Yangın kapısı ; oluşabilecek hasarı ve olası mali kaybı azaltması açısından önemi büyüktür.

Pasif yangın koruma sistemlerinde, yangının yayılmasını yavaşlatma esas alınır. Binalar, yangına dayanıklı malzemelerle oluşturulan ve yangın kapılarıyla korunan yangın bölümlerine ayrılır.

Yangın; belirli bir zaman aralığı için tek bir bölgede sınırlandırılarak, ikinci bir alanın yanması engellenerek, yangının yayılması ile dumanın ve alevlerin hareketi kısıtlanır.

Yangının etkin olarak kontrol altına alınması ve yayılma hızının düşürülmesi, bina içinde bulunanlar için risk faktörünü azaltır.

Yangın kapılarının açık bırakılmış olması halinde, yangının daha da şiddetli

olacağını ve insanları risk altında bırakacağı açıktır.

Basınçlandırılmamış yangın merdivenleri baca gibi çalışır ve dumanın diğer katlara yayar.

Basınçlandırılmış yangın merdivenlerinin kapıları açık bırakıldığı takdirde de basınçlandırmanın etkisi olmaz.. Bina yöneticileri, yangın kapılarının doğru şekilde kullanılmasını ve açık bırakılmamalarını temin etmek üzere, personel eğitimine önem vermeli ve kontrol ettirmelidir.

Bir yangın kapısı kendiliğinden kapanır olmalıdır.

Eğer bir yangın kapısı açık tutuluyorsa bir duman kontrol aygıtı ile donatılmalıdır. Kapının

düzgün olarak işlemesini engelleyecek herhangi bir takoz kapı engelleri, zincirler, kancalar vs gibi engelden arındırılmalıdır. Kapı kapayıcılarındaki mekanik açık-tutma aygıtlarından sakınılmalıdır.

Eriyebilir bağlantı ile donanmış ve açık-tutma özelliği olan kapayıcılar vardır, fakat eriyebilir

bağlantılar kapının, insan hayatını korumak için korumacı bir bariyer olarak kullanılacak kadar hızlı davranmasını engeller.

Yangın merdivenlerinin yaşlılar ve çocuklar tarafından da kullanılacağı düşünülerek, kolay açılması için kapı kolundan uygulanan 110 N’luk bir kuvvetle açılması istenir.

Hem basınçlı havanın hem de otomatik kapı kapatıcının kapı üzerinde yarattığı kuvveti yenerek kapıyı açmak için kapı tutamağına uygulanması gereken kuvvet 110 Newton’u geçmemelidir.

ilginizi çekerse yangın kapısı kullanımında yapılan hatalar veya iyi bir yangın kapısı hangi özelliklere sahip olmalıdır başlıklı yazılarımızı inceleyebilirsiniz.